Kỹ thuật chăn nuôi bò cái sinh sản

2.Thức ăn(TĂ) nuôi bò:

+ Thức ăn thô:

– Cỏ tự nhiên, cỏ trồng (cỏ voi, ghilê, superdan…);

– Phụ phẩm nông nghiệp: Rơm, thân lá cây ngô, ngọn mía, thân lá dây lang, lạc, cây đậu, lá sắn…

+ Thức ăn tinh:

– Thức ăn cung cấp năng lượng: các loại hạt ngũ cốc;

– Thức ăn cung cấp đạm: các loại khô dầu, đậu tương, đậu nành, bột cá…

+ Thức ăn cung cấp vitamin và khoáng: các loại củ, quả.

3.Chế biến thức ăn nuôi bò:

– TĂ tinh bảo đảm nghiền nhỏ, không bị nấm mốc, chỉ nên cho ăn khô, hoặc trộn lẫn với thức ăn thô nhiều nước (cây chuối, cỏ tơi thái nhỏ…), hoặc cho ăn dạng đặc sệt, không nên cho ăn TĂ tinh pha lỏng với nước dễ làm bò bị chướng bụng đầy hơi.

– Cắt ngắn thức ăn thô 3-5cm để nâng cao khả năng thu nhận thức ăn, các loại thức ăn thân cứng như thân cỏ voi, thân cây ngô, ngọn mía nên đập dập để làm tăng khả năng tiêu hoá và nên phơi tái TĂ xanh trước khi cho bò ăn.

– Áp dụng bảo quản, chế biến làm tăng giá trị dinh dưỡng nguồn thức ăn cho bò như: ủ chua (ủ tươi) thức ăn xanh và ủ rơm với urê cụ thể: Dùng túi ni lông loại dày (nên có 2 túi và làm cách nhau 10-15 ngày/cho 1 con trâu, bò), túi có đường kính 1-1,5 m, dài 2,5m (đủ chứa cho 50kg rơm); hoặc tận dụng bờ tường, góc nhà, chuồng lợn bỏ trống để ủ rơm urê. Lấy nguyên liệu theo đúng công thức: 2 kg urê + 35-40 lít nước + 0,25 kg muối + 0,25 kg vôi + 50 kg rơm. Pha đều u rê, muối, vôi với nước tưới trộn đều rồi đem ủ kín trong thời gian 10 – 15 ngày; sau đó  lấy cho  ăn với  số lượng là 5-8 kg/con/ngày chia làm 2-3 bữa (trước khi cho ăn phải tập cho trâu bò, phải để rơm đã ủ 10-15 phút cho bay bớt khí NH3, sau đó cho lẫn với cỏ và không dùng cho bê, nghé dưới 6 tháng tuổi ăn; tuyệt đối không  được pha urê với nước cho trâu bò, bê nghé uống trực tiếp).

4. Kỹ thuật chăm sóc, nuôi dưỡng:

* Phối giống cho bò vào thời điểm thích hợp

Chu kỳ động dục trung bình của bò là 21 ngày, Thời gian mỗi lần động dục ở bò kéo dài trong khoảng 6 – 36

Phối giống cho bò áp dụng theo quy luật sáng – chiều: tức là nếu thấy bò có biểu hiện động dục buổi sáng thì phối giống vào buổi chiều, nếu bò động dục buổi chiều thì phối giống vào buổi sáng hôm sau. Sau khi phối giống, ghi chép thời điểm phối giống, lý lịch bò đực và theo dõi kết quả phối giống, nếu sau 3 tháng không thấy bò động dục trở lại và bò tăng lên về tầm vóc, kích thước, khối lượng cơ thể thì có thể bò đã chửa.

* Chăm sóc bò chửa:

Thời gian bò chửa trung bình là 280 ngày. Cho ăn, nước uống đầy đủ (cỏ xanh: 30-40kg cỏ, hoặc bổ sung thêm rơm ủ urê: 2-3kg, TĂ tinh: 1-1,5 kg, muối ăn: 30-40g, Premix khoáng: 30-40g. Giai đoạn 3 tháng cuối: Không bắt bò làm việc nặng (cày kéo), tránh đánh đập bò, xua đuổi bò mạnh dễ gây xẩy thai. Về mùa đông cho ăn thêm cỏ khô hoặc rơm ủ urê, uống đủ nước sạch.

* Đỡ đẻ cho bò:

+ Trường hợp đẻ bình thường (thai thuận): Để bò đẻ tự nhiên. Khi vỡ ối hứng lấy nước ối cho bò mẹ uống (để chống sót nhau). Cắt rốn dài 10-15cm, sát trùng bằng cồn iôd 5%. Lau rớt dãi trong mũi, mồm bê, để bò mẹ tự liếm con. Bóc móng cho bê để bê con đỡ trơn trợt. Vệ sinh phần sau bò mẹ khi đẻ xong và cho bê con bú sữa đầu ngay.

+ Trường hợp đẻ khó và sót nhau (quá 12 giờ không ra nhau): gọi bác sỹ thú y can thiệp giúp.

5. Quản lý chăm sóc, nuôi dưỡng bò đẻ và bê con:

– Bò mẹ: 10-15 ngày đầu sau khi đẻ, cho bò mẹ ăn cháo + 30-40g muối ăn + 30-40g bột xương và cho ăn tại chuồng nuôi. Các ngày tiếp theo cần đủ cỏ xanh củ quả và từ 1-2 kg TĂ tinh. Cho uống đủ nước sạch.

– Bê con: Sau khi đẻ cho bê uống sữa đầu ngay; những ngày sau cho bú sữa mẹ theo nhu cầu; trong 30 ngày đầu cần giữ ấm cho bê, sau đó chăn thả theo mẹ và tách mẹ khi bê được 6 tháng tuổi. Từ 6 – 24 tháng chăn thả là chính cho ăn thêm ngọn mía hoặc cây ngô non, mùa đông thiếu cỏ thì ủ chua cây ngô hoặc ủ rơm urê cho bò ăn.

Thường xuyên tắm rửa, vệ sinh hàng ngày, chuồng trại thoáng mát, chống nóng cho bò về mùa hè; giữ ấm cho bò về mùa đông, uống đầy đủ nước ấm và sạch…

– Tiêm phòng định kỳ vắcxin tụ huyết trùng, lở mồm long móng 2 lần/năm. Nếu có hiện tượng bệnh lý như: ăn ít, sốt, không nhai lại, chướng bụng đầy hơi… báo ngay cho cán bộ thú y để can thiệp kịp thời.